Ndizen sirenat e alarmit në Serbi, sanksione për Beogradin nëse Vuçiq nuk e pranon planin franko-gjerman

Nëse presidenti, Aleksandar Vuçiq, nuk e pranon planin evropian, franko-gjerman për Kosovën, të mbështetur nga SHBA-ja, nuk do të kalojë pa pasoja të rënda për qytetarët e Serbisë. Politika serbe është e alarmuar. Sipas Sreçko Gjukiç, një ish-diplomat, disa skenarë janë në lojë.

“Njëri, më i favorshmi, të ofrohet sa më parë një plan tjetër që nuk do të përmbajë dispozitën e kontestuar për anëtarësimin e Kosovës në OKB. Megjithatë, kjo është me të vërtetë e pamundur sepse gjithçka që po bëhet po bëhet për të legjitimuar Kosovën në organizatën botërore dhe në të gjitha organizatat e tjera ndërkombëtare, pa njohje formale ndërmjet Serbisë dhe Kosovës”, thotë Gjukiç.

Nga ana tjetër Goran Miletiç, drejtor programi i Civil Rights Defenders, thotë për Danas se është e pamundur që Serbia ta refuzojë planin dhe gjithçka të mbetet e njëjtë, pa asnjë pasojë negative. Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, dje gjatë qëndrimit në Vjenë tha se Kosova absolutisht e pranon planin franko-gjerman dhe se Serbia e refuzon. Po ashtu, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, në pyetjen se a e pranon atë plan, tha se Serbia nuk do të pajtohet me njohjen formale apo joformale të Kosovës, duke aluduar në kërkesën për të mos kundërshtuar anëtarësimin e Kosovës në Kombet e Bashkuara.  

Përsëritet historia nga Rambuje

“Pa atë dispozitë, që Kosova të legjitimohej në organizatën botërore dhe në të gjitha organizatat e tjera ndërkombëtare, pa njohje formale ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, marrëveshja ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës do të ishte e përkohshme, e paplotë dhe nuk do të përfundonte puna dhe do të rregullohej konflikti. Kjo do të thotë një spirale e re negociatash që vazhdoi bashkësia ndërkombëtare. Tani për tani nuk ka humor në mesin e ndërmjetësuesve kryesorë për një gjë të tillë”, thotë Sreçko Gjukiç për Danas.

Së dyti, shton ai, në rast se negociatat dështojnë, padyshim se do të ishte sërish faji i Beogradit, nuk është bashkëpunues, historia nga Rambujeja po përsëritet, etj.

“Prishtina do të dilte “e pastër”. Ajo që do të pasonte do të ishte ajo që ndodh kur negociatat dështojnë, përfundimi i tyre, ngrirja, ndërmjetësit ngritin duart lart, pason një periudhë pritjeje dhe reflektimi. Këtu është pyetja kryesore, çfarë do të bëjnë faktorët ndërkombëtarë kur karota nuk ndihmoi? A do të përdorin sanksione, politike, ekonomike, financiare, ndërprerje investimesh?”, pyet ai.

Përkatësisht, thekson ai, në duart e BE-së dhe SHBA-së janë të dyja “një thikë dhe një tortë” dhe ata do të duhet të rivlerësojnë se çfarë të bëjnë dhe me çfarë mjetesh të veprojnë, nëse nuk e kanë bërë këtë tashmë në Bruksel dhe Uashington.

“Oh, besoj se janë. Ata kanë të paktën edhe një plan rezervë që nuk do të jetë aq i favorshëm për ne sa oferta që është në tavolinë dhe nuk duhet refuzuar nga dora. Ajo i anashkalon vijat e kuqe të politikës serbe, dhe Beogradi duhet dhe besoj se mund të përfitojë nga kjo ofertë”, përfundon Gjukiç.

Është e pamundur që Serbia ta refuzojë planin

“Prandaj është e pamundur që Serbia ta refuzojë planin dhe gjithçka të mbetet e njëjtë, pa asnjë pasojë negative. Se a do të jetë izolim politik apo ekonomik dhe deri në çfarë mase, nuk është diçka që mund ta dimë, por është mjaft e sigurt se do të kishte pasoja serioze negative nëse Kosova pranon (një formë të) zgjidhjen e ofruar, e Serbia jo”, përfundon ai.

Pra si përfundim Serbia ndodhet në një pozicion shumë të vështirë. Duhet të zgjedhë mes Rusisë, ose Perëndimit. Sipas këtij skenari, Brukseli mund të pezullojë dhënien e ndihmës financiare, e cila do të ishte fundi i investimeve të ardhshme dhe të mëparshme. Dhe mund të jetë shumë më keq: fundi i udhëtimit pa viza në BE, i cili është i mundur që nga viti 2009, dhe mund të ketë një pezullim të asistencës së madhe para anëtarësimit të BE-së nga fondet IPA, si dhe heqjen të statusit kandidat.